poniedziałek, 17 lutego 2025

Supraśl - Podlasie

Supraśl położony jest pośród ostępów Królewskiej Puszczy Knyszyńskiej nad malowniczą, mocno meandrująca rzeką Supraśl. Miasteczko zwane jest Perłą Podlasia. Zdecydowanie należy odwiedzać je od końca kwietnia do końca października, w pozostałych miesiącach jest senne, szare i zimne. Na zwiedzanie wystarczy jeden dzień, my przeznaczyliśmy tylko kilka godzin z powodu niesprzyjającej aury i innych zajęć:) 


Kościół pw. św. Trójcy na pierwszym planie, w głębi  neogotycki ewangelicko-augsburski kościół, tzw. kircha pw. NMP  Królowej Polski. Służył jako świątynia wiernym przybyłym tu z Łodzi i okolic Zgierza.
 
Kościół pw. św. Trójcy wybudowany w latach 1861-1863 jako kościół jednonawowy. Pierwszy duszpasterzem parafii był przybyły z niemieckiej Bawarii  ksiądz Gustaw Bayen. W 1902 r. kościół rozbudowano dodając także wieżę.  Przez te przebudowy stracił jakikolwiek styl. 
Wszystkie sceny kościelne z filmu „Blondynka” były kręcone właśnie tutaj.


Domy Tkaczy znajdują się wzdłuż ul. 3 Maja i są pamiątką po przemysłowej historii miasta. Fundatorem był przemysłowiec Wilhelm Fryderyk Zachert, który przybył tu z pracownikami w IX wieku z okolic Zgierza. Każdy dom przeznaczony był dla 4 rodzin, pełnił funkcję mieszkania i miejsca pracy.  Na poddaszu umieszczano starych kawalerów:)
Zachertowie przez pokolenia zajmowali się produkcją i sprzedażą sukna. Początkowo swoje przedsiębiorstwo związali ze Zgierzem pod Łodzią, ale po upadku powstania wprowadzono cło na towary z Królestwa Polskiego i opłacało się całą produkcję przenieść poza granice. Padło na Supraśl.




Niżej: Pałac Buchholtzów - powstał w XVIII w. Najpierw służył jako dwór ekonoma klasztoru Bazylianów. Przebudowany został przez Buchholtza w latach 1892-1903 r. w stylu eklektycznym z przewagą secesji. W 1904 roku założono wokół park pałacowy. Budynek w 1939 zajęty przez Armię Czerwoną został kompletnie zdewastowany. W latach 1939-1941 znajdował się tu dom dziecka, a w 1941-1944 miejsce zakwaterowania żołnierzy niemieckich. Rok 1945 przyniósł upaństwowienie na cele oświatowe i od 1959 roku mieści Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych.





Dom Ogrodnika (tzw. stara poczta, stara karczma) - wzniesiona przez oo. Bazylianów przed 1764 r., jako dom mieszkalny ogrodnika. W XIX w. mieścił się tu rosyjski urząd pocztowy. W 1919 r. przemianowany na Pocztę Polską. Ma ładny dach łamany, kryty gontem.



Historia Supraśla związana jest z rzeką o tej samej nazwie. Wiosną 2010 roku  wytyczono alejki, zamontowano ławeczki i oświetlenie wzdłuż utwardzonej ścieżki od mostu drogowego aż do zapory. 


 
Znad rzeki pięknie prezentuje się zespół klasztorny: dwie cerkwie i Akademia Supraska.



Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Jana Teologa to jeden z pięciu męskich zakonów prawosławnych w Polsce. Brama - dzwonnica, wzniesiona 1752 r. to część kompleksu klasztornego.

Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy (pierwotnie zbudowany w 1511 roku) to najważniejszy zabytek w Supraślu. Niepowtarzalną formę nadało mu połączenie stylu bizantyjskiego z gotykiem oraz charakter obronny. Bardzo pomysłowy system umożliwiał strzelanie we wszystkich kierunkach, a grube, masywne mury miały ochraniać obrońców. Architektoniczne formy obronne wykorzystano również do celów dekoracyjnych. W 1944 r. został całkowicie zniszczony. Obecny obiekt jest odbudowany na podstawie zachowanych zdjęć i resztek  murów ze zniszczonej świątyni. Na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim dotrwało do naszych czasów 6 takich obiektów, z czego 2 znajdują się w Polsce: w Supraślu i w Kodniu.




 
Cerkiew Św. Jana Teologa wzniesiona z czerwonych cegieł między ro­kiem 1889 a 1890 w obrębie monasterskich budynków. Służy wier­nym (i mnichom) jako ciepła, zimowa cerkiew. Przybudowana została do ist­niejącego południowego korpusu monastycznego, łącząc się bezpo­średnio z nim, od strony jego elewacji wschodniej.


Pierwotny ikonostas nie zachował się. Obecny ikonostas powstał współcześnie. Ikony do tego ikonostasu zostały na­pisane w Studium Ikonograficznym w Bielsku Podlaskim.





Pałac Archimadrytów i Akademia Supraska.

Niżej: w zespole klasztornym urządzono Muzeum Ikon. Większość z prezentowanych ikon została zatrzymana na granicy przy próbie przemytu. 









W Muzeum Ikon można obejrzeć jedne z najstarszych chrześcijańskich zabytków Podlasia - metalowe krzyżyki, zarówno obrządku katolickiego, jak i prawosławnego. Pochodzą z X-XIII wieku. Odkryte zostały przy okazji budowy przez Podlasie gazociągu.




W muzeum znajdują się także freski ze zniszczonej przez Niemców w czasie II wojny cerkwi obronnej.
Kawałek po kawałku, fragmenty tynku z malowidłami zostały poskładane w jedną całość.