Ropica Górna - Beskid Niski

Cerkiew filialna greckokatolicka św. Michała Archanioła w Ropicy Górnej (obecnie kościół filialny rzymskokatolicki) powstała w 1813 lub 1819 r.

Cerkiew ma budowę trójdzielną, z wydłużoną nawą i zbliżonymi do kwadratu babińcem i prezbiterium.

Pomiędzy nawą a prezbiterium znajduje się kompletny, pochodzący z XVIII wieku, rokokowy ikonostas z charakterystyczną ikoną namiestną św Onufrego.
Ostatni rząd ikon, tzw. "rząd proroków" został przeniesiony na boczną ścianę nawy, niestety stropy zamontowano tak nisko, że nie zmieściły się pomiędzy nimi a rzędem Deesis.
Prócz tego w nawie znajdują się dwa ołtarze boczne, z ikoną św. Mikołaja oraz z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem.

Sękowa - Beskid Niski

Kościół filialny św. św. Filipa i Jakuba w Sękowej to jeden z najcenniejszych kościołów drewnianych Małopolski.

Wzniesiono go w 1520 roku z ręcznie ciosanych bierwion modrzewiowych. W XVIII w. dostawiono wieżę i rozłożyste soboty. Powierzchnie kościoła, z wyjątkiem izbicy, pokryte są gontem, co potęguje malowniczość bryły.
Soboty to te rozłożyste podcienia. Budowane były o to, aby dać schronienie i miejsce na nocny odpoczynek wiernym, którzy z powodu dużej odległości do kościoła musieli przychodzić już wieczorem w sobotę, aby zdążyć na poranne niedzielne nabożeństwo. Stąd nazwa podcieni - soboty.

Obecne wyposażenie stanowi m.in. późnorenesansowy ołtarz główny z pocz. XVII w., zrekonstruowany w latach 1948–49 po dewastacji w 1915 r. W bogato polichromowanym ołtarzu widnieje obraz przedstawiający św. św. Mikołaja, Benedykta i Antoniego oraz rzeźba Zbawiciela Świata.Wyposażenie wnętrza jest dość ubogie, ponieważ kościół został poważnie zdewastowany podczas działań wojennych na przełomie 1914 – 1915 roku, w trakcie zaciętych walk bitwy pod Gorlicami (drewniany materiał posłużył na budowę okopów i na opał).

Obiekt w 2003 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.

Stołpie k. Chełma - wieża obronna

Za czasów słowiańskich musiało tu być święte miejsce. U podnóża wieży bije bowiem źródło, do dziś uważane przez mieszkańców - może nie za cudowne - ale na pewno za dostarczające najlepszej wody w okolicy.

W Polsce ani całej strefie łacińskiej nie ma podobnego obiektu. Są natomiast w kulturze bizantyjskiej. Najbliższa jest w odległym o ok. sto kilometrów Włodzimierzu Wołyńskim. Podobna wieża znajduje się także w Serres w greckiej części Macedonii. To potwierdzałoby tezę o bizantyjskim rodowodzie wieży.

Najprawdopodobniej wieżę zbudowano na rozkaz księcia Romana Halickiego, a przebudował ją jego syn, król chełmski Daniel, który stolicę księstwa halickiego przeniósł do Chełma - dlatego, że Halicz był spalony przez Tatarów oraz aby być jak najdalej od Złotej Ordy, której władzę formalnie uznawał, a faktycznie szykował wyprawę przeciwko Tatarom. Wieża w Stołpiu miała służyć matce króla Daniela, która po śmierci swego męża Romana Halickiego wstąpiła do zakonu. Wieża powstała w jednym tylko celu; aby umieścić tu jedną osobę, która z różnych względów musiała lub chciała być w odosobnieniu, ale jednak nie za bardzo:). Co ciekawe, o ile o Romanie i Danielu, historia wie dużo, to o ich żonie i matce prawie nic. Nawet nie jest pewne, jak miała na imię - podobno Maria i była  Greczynką.

Wieża postawiona została na kamiennej platformie, pod którą znajdują się źródła. Teraz platformę porasta trawa.

Kwadratowa wieża o bokach 6,3 i 5,7 metra ma 17 metrów wysokości i trzy kondygnacje, ale kiedyś było ich 4 lub 5. Wejście znajdowało się nie na dole, lecz na dzisiejszej najwyższej kondygnacji. Mieściła się tam kaplica w kształcie krzyża greckiego o glazurowanej podłodze. Na zewnątrz wieża jest kwadratowa, a wewnątrz okrągła.

Otwory w wieży nie były strzelnicami, niegdyś wypełniały je witraże. Koniec wieży nastąpił około 1270 - 1300 roku . Obiekt spalili z pewnością Tatarzy i nigdy nie został już odbudowany.

Wieża świadczy nie tylko o zamożności książąt ruskich, ale także o przenikaniu się kultur, w tym przypadku o wpływach kultury grecko-bizantyjskiej na Lubelszczyźnie.