poniedziałek, 29 lutego 2016

Podgórze - Ziemia Chełmska

Podgórze leży "pod górą", co wyraźnie widać zbliżając się do miejscowości od drogi prowadzącej do Chełma.

Wieś nie zawsze się tak nazywała, bo aż do II wojny światowej nosiła nazwę Spas. Spas to po rusku Chrystus Zbawiciel. Według legendy, świątynia w Spasie miała powstać w 1001 r., równocześnie z powstaniem cerkwi Bogurodzicy w Chełmie. Fundatorem miał być książę kijowski Włodzimierz Wielki, który ofiarował świątyni w Spasie ikonę Chrystusa Zbawiciela, zniszczoną później przez Tatarów. Nie wiadomo, czy jest to prawdą, ponieważ w źródłach historycznych klasztor pojawia się w 1440 r., w dokumencie wydanym przez byłego metropolitę Rusi Izydora, zwolennika unii między katolicyzmem i prawosławiem (tzw. unii florenckiej z 1439 r.). Po podpisaniu Unii brzeskiej w 1596 r., zakonnicy początkowo odmówili przystąpienia do nowego wyznania. Dopiero w 1622 r. zostali zmuszeni do przyjęcia unii i monaster objęli bazylianie, nadzorowaniu bezpośrednio przez biskupów chełmskich.


Cerkiew stała się obiektem rywalizacji ludności prawosławnej i katolickiej. Ostatecznie obiekt został przekazany katolikom i 28 sierpnia 1924 r. erygowano parafię rzymskokatolicką pw. Chrystusa Pana Zbawiciela. Skromny murowany obiekt należy do najciekawszych kościołów w okolicach Chełma. Świątynia, której wiek zwykle określa się na 2 połowę XVII w., jest murowana, posiada prostokątną nawą i wąskie kwadratowe prezbiterium, umocniona jest szkarpami i ozdobiona malowniczym trójkątnym szczytem. Obiekt posiada osiemnastowieczne wyposażenie (rokokowy, drewniany ołtarz główny z obrazem Wniebowstąpienia, dwa ołtarze boczne z obrazami św. Jana Chrzciciela i Serca NMP), ale prezbiterium pochodzi jeszcze z XIII wieku. Oczywiście nie mogłam zobaczyć, bo jak to zwykle bywa z kościołami, był zamknięty na siedem spustów !


Obok kościoła stoi fajna  murowana dzwonnica z 1909-13 r. (w stylu bizantyjsko-ruskim).




A za kościołem świeżo oczyszczony stary cmentarz prawosławny, dość duży, jednak nie zachowało się wiele  nagrobków.