Czasem trzeba zacząć coś w sposób nieoczywisty:) Z lotniska El Prat przyjechałam pociągiem Renfe R2N w okolice centrum Barcelony. I od razu trafiłam do ... więzienia:)
Jest to Centre Cultural La Model, więzienie, które zostało przekształcone w muzeum, niestety w tym dniu zamknięte. Otwarte jest tylko od piątku do niedzieli na 2-3 godziny. La Model otworzyło swoje podwoje w 1904 roku po latach budowy, która rozpoczęła się w 1887 roku, tuż przed Wystawą Światową. Więzienie zaprojektowane przez architektów Salvadora Vinyalsa Sabaté oraz Josepa Domènecha Estapà, pierwotnie było postrzegane jako wzór doskonałości funkcjonalnej. Projekt więzienia umożliwiał kompleksowy nadzór z centralnego punktu, z sześcioma galeriami rozchodzącymi się promieniście jak szprychy od roweru:) Ten układ miał na celu narzucenie dyscypliny i porządku.
Początkowo La Model oferował stosunkowo korzystne warunki w porównaniu do innych więzień z tamtej epoki. Dla 850 więźniów przygotowano cele o powierzchni 9 metrów kwadratowych, a więźniom zapewniono odpowiednie posiłki i usługi zdrowotne, w tym kampanie szczepień. Jednak wraz z rozwojem Barcelony, przeludnienie stało się poważnym problemem. Populacja więzienia stała się bardziej zróżnicowana, a reputacja placówki zaczęła się zmieniać.
Wraz ze wzrostem niestabilności politycznej i społecznej Hiszpanii, więzienie La Model stało się symbolem represji państwowych. W czasie dyktatur Primo de Rivery i Franco więzienie służyło do przetrzymywania dysydentów politycznych. Aresztowania były często przeprowadzane na podstawie niejasnych rozkazów policji, a niesławne „ley de fugas” (prawo uciekinierów) prowadziło do egzekucji więźniów pod pretekstem prób ucieczki. Pod koniec lat 30. XX wieku La Model stało się synonimem najmroczniejszych hiszpańskich represji państwowych.
Gdy wojska Franco wkroczyły do Barcelony w styczniu 1939 r., La Model było prawie puste, ale szybko się zapełniło, gdy miasto znalazło się pod okupacją wojskową. Pod koniec tego roku więzienie mieściło ponad 12 000 więźniów w przerażających warunkach. Choroby były powszechne, a egzekucje polityczne powszechne – w tym okresie stracono ponad 1600 osób. Reżim Franco próbował złagodzić przeludnienie, wprowadzając system pracy, w którym więźniowie mogli skrócić swoje wyroki poprzez pracę.
Presja międzynarodowa w latach 50-tych zmusiła reżim Franco do ograniczenia najsurowszych form represji, jednak więźniowie polityczni nadal byli znaczącą obecnością w La Model. Wśród nich był Helios Gómez, wybitny artysta i anarchista. Najsłynniejszym wkładem Gómeza w historię więzienia jest „Kaplica Cygańska”, mural, który namalował na prośbę księdza więziennego. Mural, który przedstawiał Matkę Boską Miłosierdzia otoczoną skutymi łańcuchami mężczyznami, został zakryty w 1998 r., ale nadal pozostaje przejmującym przypomnieniem historii więzienia.
Tak wyglądał: Capilla Gitana Tu na jednym z filmów można też zobaczyć, jak muzeum wygląda w środku.
W latach 70- tych pensjonariusze La Model byli mieszanką więźniów politycznych i zwykłych przestępców. Epoka ta była naznaczona zamieszkami i niszczycielskim wpływem heroiny na populację więźniów. La Model nadal pełniło funkcję więzienia aż do zamknięcia 8 czerwca 2017 r., po 113 latach działalności.
