Nowy Sącz

Nowy Sącz zaskoczył mnie swą urodą.  Jeden dzień pobytu to stanowczo za mało, szczególnie, że i w okolicy jest wiele pieszych tras do przebycia. Jest to jedno z najstarszych miast w Małopolsce, bo lokowane 8 listopada 1292 roku jako miasto królewskie w ziemi krakowskiej, obecnie zamieszkałe przez około 85 000 mieszkańców. Jako jedno z pierwszych miast w Polsce wybudowało w  1912 roku w rekordowym tempie własną elektrownię, a 11 marca po raz pierwszy zapaliły się lampy elektryczne.      31 października 1918 to właśnie w Nowym Sączu (3 dni po powołaniu Polskiej Komisji Likwidacyjnej), po raz pierwszy w niepodległej Polsce, orkiestra oficjalnie odegrała Mazurka Dąbrowskiego, który później stał się hymnem państwowym. Natomiast 21 czerwca 1934  Polskie Radio przeprowadziło pierwszą w historii bezpośrednią transmisję wydarzenia spoza Warszawy z okazji pochówku na „starym cmentarzu”  ministra spraw wewnętrznych gen. Bronisława Pierackiego.

Ratusz to eklektyczny budynek stanowiący serce miasta, siedziba władz Nowego Sącza. Obecny kształt uzyskał w latach 1895-1897 podczas odbudowy po pożarze w końcu XIX wieku. Stoi pośrodku rynku, centralnego placu miasta, który ma powierzchnię 19 200 m².

Zamek Królewski w Nowym Sączu to budowla wzniesiona przez króla Kazimierza Wielkiego w latach 1350–1360 na skarpie w obrębie fortyfikacji miejskich, w widłach dwóch rzek: Dunajca i Kamienicy. W przeszłości zamek posiadał dwie baszty narożne, wieżę, budynek mieszkalny i przedzamcze. Do dzisiaj zachowały się resztki murów obwodowych oraz zrekonstruowana Baszta Kowalska. Obecnie na terenie ruin zamku znajduje się park miejski.

Synagoga w Nowym Sączu, zwana również Grodzką, znajduje się przy obecnej ulicy Berka Joselewicza 12, w centrum dawnej dzielnicy żydowskiej. Pierwsi Żydzi pojawili się w Nowym Sączu już w XV wieku, a w okresie międzywojennym stanowili jedną trzecią mieszkańców miasta. Niestety, okupacja niemiecka położyła kres żydowskiemu życiu w Nowym Sączu. Początkowo zmuszeni zostali oni do noszenia opasek z Gwiazdą Dawida, a w 1940 roku w mieście powstało Getto. Do Nowego Sącza trafiali również Żydzi wysiedleni z Muszyny, Krynicy, Piwnicznej. W sumie wokół ulicy Kazimierza Wielkiego i w dzielnicy Piekło w czasie okupacji przebywało ok. 12 tys. ludzi. 23 sierpnia 1942 roku to jedna z najtragiczniejszych dat w dziejach miasta. W ramach akcji Reinhard, której celem było zgładzenie ludności żydowskiej, skazano na śmierć 16 tysięcy mieszkańców Sądecczyzny.

Kościół Przemienienia Pańskiego w Nowym Sączu czyli dawna kaplica Przemienienia Pańskiego, należąca do nieistniejącego klasztoru Franciszkanów, zlikwidowanego na skutek kasaty józefińskiej. Zespół poklasztorny oo. Franciszkanów w Nowym Sączu powstał w 1297 r. z nadania Wacława II. W kaplicy znajduje się nagrobek Jana Dobka Łowczowskiego, który był fundatorem jednej z kaplic. Pod kaplicą znajduje się krypta. Od 1800 roku kaplica jest w posiadaniu parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Sączu.

Pomnik Władysława Jagiełły w Nowym Sączu - wyeksponowany na elewacji ściętego narożnika kamienicy byłej komunalnej kasy oszczędności, znajdującej się między ulicą Jagiellońską i Szwedzką. Posąg znajduje się na wysokości pierwszego piętra, Postać króla, jego ubiór i rysy twarzy wzorowane są na portrecie autorstwa Jana Matejki, z cyklu Poczet królów i książąt polskich. W 1939 na polecenie Niemców posąg został zdemontowany i pocięty na trzy części. Ocalał, schowany w piwnicy przez Stefana Krajewskiego, pracownika komunalnej kasy oszczędności. Po wyzwoleniu miasta pomnik kilka dni stał na Rynku, a następnie został umieszczony w pierwotnym miejscu.

Kościół Ducha Świętego w Nowym Sączu, gotycki kościół ponorbertański, obecnie jezuicki.

Do cennych zabytków Nowego Sącza należy układ urbanistyczny miasta.

Przystanek Czasu znajduje się na Rynku, obok miejskiego Ratusza, na skwerku obok odbudowanych w XX wieku fundamentów dawnego ratusza, który spłonął w 1894 roku. To beczka wkopana w ziemię, która ma zostać otwarta w 2025 roku, choć pojawiają się głosy, iż to zdecydowanie za wcześnie. Ową beczkę zwaną Przystankiem czasu zakopano w 2001 roku, a znajdują się w niej wszelkie różności - m.in. prasa z przełomu tysiąclecia, butelka śliwowicy charakterystycznej dla regionu, zdjęcia, kopie dokumentów miejskich.